Η ομιλία του Πρόεδρου του Συλλόγου Ελλήνων Σποροπαραγωγών και Σπορόφυτων (ΣΕΣΣΠ), Πρόεδρου της Alfa Seeds ΑΒΕΕ στο 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας. 

Πριν ξεκινήσω, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω για την πρόσκληση και την ευκαιρία να εκπροσωπήσω τον Σύλλογο Ελλήνων Σποροπαραγωγών και Σποροφύτων, που από πολύ νωρίς αναγνώρισε την σημασία της Λάρισας και μετέφερε εδώ την έδρα του και να συγχαρώ την Περιφέρεια και την «Ελευθερία» για την πρωτοβουλία της διοργάνωσης του συνεδρίου.

Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή να βρίσκομαι ανάμεσα σε εκλεκτούς συνομιλητές, για να συζητήσουμε ένα θέμα με τόσο σημαντικές προεκτάσεις στην οικονομική και αναπτυξιακή πορεία της Θεσσαλίας.΄Ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα,  παρά το γεγονός ότι γνώρισε τις αρνητικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, παραμένει ακόμη και σήμερα ένας σημαντικός κλάδος οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης. (Το γεωργικό προϊόν αποτελεί το 6% του εθνικού ΑΕΠ,  οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αντιπροσωπεύουν το 1/3 των συνολικών εξαγωγών της χώρας και δίνει δουλειά στο 17% της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα.)

‘Όπως όμως υποδηλώνει και ο τίτλος του συνεδρίου και ειδικά της συγκεκριμένης  ενότητας, μιλάμε πλέον για αγροδιατροφή και αγροδιατροφικά προϊόντα, καθώς έχουμε μπει σε μια νέα εποχή, όπου ο αγροτικός τομέας δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ή πολύ δε περισσότερο να αναπτυχθεί, που είναι και το ζητούμενο, αν δεν είναι απόλυτα εναρμονισμένος με την μεταποίηση.

Είναι εξάλλου σε όλους γνωστό,  πως από την αγροτική παραγωγή προέρχονται προϊόντα, που μόνο ένα μικρό μέρος τους πηγαίνει απευθείας στη κατανάλωση, σε αντίθεση με τον κύριο όγκο της παραγωγής,  ο οποίος εισέρχεται στην μεταποιητική αλυσίδα, δημιουργώντας υπεραξία σε κάθε κρίκο της.

Η στροφή της επιχειρηματικότητας τα τελευταία χρόνια στον πρωτογενή τομέα είναι εντυπωσιακή, αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες που παρέχει η μοναδικότητα των προϊόντων που μπορεί να παράξει η ελληνική γη και ιδιαίτερα η θεσσαλική γη, που συγκεντρώνει πολλά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, όπως η ποικιλία μικροκλιμάτων, χρειάζεται όμως αλλαγή του μοντέλου αγροτικής επιχειρηματικότητας, γιατί ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα πρέπει να διαχειριστούμε είναι ο ίδιος ο κακός μας εαυτός.

Θα πρέπει να δουλέψουμε ώστε να απομακρύνουμε κάθε υποψία και να χτιστεί εμπιστοσύνη, ανάμεσα στον αγρότη και την επιχείρηση και φυσικά ανάμεσα στον καταναλωτή, ενισχύοντας την αμφίδρομη επικοινωνία αυτής της τριγωνικής σχέσης.

Συνηθίζω να το λέω κάθε φορά που μου δίνεται η ευκαιρία, πως τα πάντα ξεκινούν από τον σπόρο. Κι αυτό γιατί ο πιστοποιημένος σπόρος είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει την πόρτα της επιτυχίας για κάθε προσπάθεια να επιτύχουμε ταυτότητα, ιχνηλασιμότητα, σταθερότητα και ποιότητα, προστασία του περιβάλλοντος και υγειά του καταναλωτή. Η αλυσίδα υπεραξίας ξεκινάει υποχρεωτικά από πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό ποικιλιών υψηλής ποιότητας και αναγνωρισμένης αξίας.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η ελληνική σποροπαραγωγή βρίσκεται σε άμεση συνεργασία με την μεταποιητική βιομηχανία προκειμένου να αντιμετωπίσουν μαζί μια σειρά από προκλήσεις που έχουν να κάνουν:

• Με τη συμβολή στην ασφάλεια των τροφίμων, γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως από το σπόρο παράγονται τα τρόφιμα και οι ζωοτροφές,
• Την ανάπτυξη και διάδοση ποικιλιών υψηλής ποιότητας, που είναι πλέον ζητούμενο από όλες τις αγορές,
• Την υποστήριξη της ολοκληρωμένης διαχείρισης της αλυσίδας παραγωγής με σταθεροποίηση και εγγύηση των ποσοτήτων,
• Τη διατήρηση της τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας τόσο στο τελικό παραγόμενο προϊόν στόχος, όσο και στις διαδικασίες παραγωγής
• Τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, τον περιορισμό και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής,

Και φυσικά, συγκεντρώνουμε όλη αυτή την πληροφορία γι’ αυτό που θέλουμε σήμερα ή που θα θέλουμε αύριο και τροφοδοτούμε την έρευνα που αναπτύσσουν τόσο οι δικές μας επιχειρήσεις, όσο και τα συνεργαζόμενα με εμάς ερευνητικά ιδρύματα.

Ο δευτερογενής τομέας λοιπόν, καλείται να κρατήσει υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά στη μεταποίηση, την τυποποίηση και το εμπόριο αγροτικών προϊόντων, να επενδύσει στη έρευνα και ανάπτυξη, να εξασφαλίσει εργαλεία χρηματοδότησης, να διευρύνει τα κανάλια του μάρκετινγκ, αλλά και να εκπαιδεύσει τον Έλληνα αγρότη στις νέες συνθήκες της αγοράς, γιατί χωρίς εκπαιδευμένους παραγωγούς δεν θα μπορέσουμε να καταφέρουμε σχεδόν τίποτα από τα παραπάνω. Η γεωργία θα πρέπει να γίνει ένα σύγχρονο επάγγελμα.

Είναι εξακριβωμένη η ανάγκη, ειδικότερα των νέων αγροτών, για «στοχευμένη» εκπαίδευση σε συγκεκριμένα θέματα της αγροτικής παραγωγής, τα οποία ταυτόχρονα θα σχετίζονται με τα τοπικά χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες της εκάστοτε περιοχής.

Γενικότερα οι αγρότες, και κυρίως οι νέοι και οι νέες που είναι το μέλλον της ελληνικής γεωργίας, έχουν ανάγκη εξειδικευμένης κατάρτισης σχετικά με τις καλλιέργειες που επιλέγουν, καθώς και κατεύθυνσης για την παραγωγή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς, αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες και καινοτόμες μεθόδους.

Υπάρχουν σήμερα τεχνολογίες που επιτρέπουν την γεωργία ακριβείας,  την καλύτερη παρακολούθηση των καλλιεργειών, ακόμα κι από απόσταση, που συμβουλεύουν στην λήψη αποφάσεων και την μείωση των αγροχημικών και μπορώ να καταθέσω από την εμπειρία μου πως ο Θεσσαλός αγρότης είναι πιο μπροστά και πιο έτοιμος για την υιοθέτηση  τέτοιων έξυπνων συστημάτων.

Αυτές οι νέες τεχνολογίες και μέθοδοι, μαζί με την εκπαίδευση, θα δώσουν επιπρόσθετα κίνητρα αλλά και δυνατότητες στη νέα γενιά, προκειμένου να στραφεί στην αγροτική επιχειρηματικότητα, ως ευκαιρία καριέρας, για να μπορεί να είναι οικονομικά βιώσιμη αλλά και να παράγει προϊόντα με ασφάλεια για τον καταναλωτή, το περιβάλλον και φυσικά τον ίδιο της τον εαυτό.

Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως στην επόμενη 10ετία δεν θα υπάρχει δυνατότητα να είναι κάποιος αρχηγός γεωργικής εκμετάλλευσης, αν δεν έχει «σπουδάσει» τη γεωργία και την αγροτική οικονομία. Και είναι πολύ σημαντικό που στη Θεσσαλία έχουμε πολύ καλές Γεωπονικές σχολές, αλλά και την Αβερώφειο Γεωργική Σχολή που θα πρέπει να οπωσδήποτε να ενισχύσουμε και να διαφυλάξουμε.

Κάπου εδώ να υπενθυμίσω, πως βασικός στρατηγικός στόχος για την ολοκληρωμένη Αγροτική Ανάπτυξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας είναι: «Η σύγκλιση του κατά κεφαλή ΑΕΠ της Θεσσαλίας με το αντίστοιχο της χώρας και της Ε.Ε εντός του πλαισίου της Αειφόρου Ανάπτυξης». Μόνο η αναδιάρθρωση ή μόνο η ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, δεν μπορούν να επιφέρουν την απαιτούμενη αύξηση στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η επιδιωκόμενη σύγκλιση. Στο βαθμό όμως που αναλογεί, το αγροτικό εισόδημα πρέπει να βελτιωθεί και ενδεχομένως να συμπαρασύρει και τους άλλους δύο τομείς (δευτερογενή και τριτογενή) με τη δημιουργία πολλαπλασιαστικών ωφελειών.

Η τεχνογνωσία που έχει αποκτηθεί για παράδειγμα στη συμβολαιακή γεωργία, κυρίως μέσο των σποροπαραγωγικών επιχειρήσεων, παρά τις όποιες αρνητικές περιπτώσεις εμφανίστηκαν στο παρελθόν, έχει αρχίσει μετά από 10-15 χρόνια διαδρομής να αποδίδει πλέον καρπούς και για τους παραγωγούς και για τη βιομηχανία και μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού μοντέλου, το οποίο θα ενισχύσει την αγροτική ανάπτυξη.

Σας μεταφέρω το παράδειγμα από γειτονικές χώρες σαν την Ιταλία, που δουλεύει με τριετή συμβόλαια παραγωγής, τα οποία επιτρέπουν στη βιομηχανία τον καλύτερο προγραμματισμό και στον παραγωγό την υψηλότερη κερδοφορία μέσα από την επίτευξη ποιοτικών στόχων,  αλλά και την ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

Αν και η γενική εντύπωση είναι ότι από την πλευρά των παραγωγών, το περιβάλλον δεν είναι ακόμη έτοιμο για την υιοθέτηση ανάλογων μακροχρόνιων μοντέλων συνεργασίας, η βιομηχανία από την άλλη πλευρά είναι πιο έτοιμη και επιθυμεί την αξιοποίηση τέτοιων σύγχρονων εργαλείων.

Η Θεσσαλία θα μπορούσε να είναι πρωτοπόρος με την ανάληψη πρωτοβουλιών από την Περιφέρεια, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους θεσμικούς φορείς, για την υλοποίηση δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση, απαντώντας σε καίρια προβλήματα των αγροτών.

Κλείνοντας, η ανάδειξη της Θεσσαλίας σε δυναμικό Περιφερειακό πόλο της Ελλάδος με διακριτή ποιοτική και τεχνολογικά καινοτόμο μεταποιητική και αγροδιατροφική ταυτότητα στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς, μπορεί να επιτευχθεί αν δουλέψουμε όλοι μαζί, όπως ήδη κάνουν οι Θεσσαλικές σποροπαραγωγικές επιχειρήσεις, για την εφαρμογή στρατηγικών όπως:

• Ανάπτυξη νέων ποικιλιών και καλλιεργειών και γενικά παραγωγή βιώσιμων οικονομικά εκμεταλλεύσεων.
• Παραγωγή νέων προϊόντων για την αντικατάσταση απωλειών από φθίνουσες καλλιέργειες και για τη βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος
• Εφαρμογή συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης για τη μείωση του κόστους των εισροών, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και την προστασία του περιβάλλοντος
• Παραγωγή βιολογικών προϊόντων για την αύξηση του αγροτικού εισοδήματος και προώθηση των προϊόντων στην ελληνική και διεθνή αγορά.
• Ανάπτυξη συμπληρωματικών δραστηριοτήτων στον αγροτικό χώρο για τη διασφάλιση και βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος.
• Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης των αγροτών στις προτεινόμενες αλλαγές (από την παραγωγή μέχρι την πώληση) με σκοπό την επιτυχή υλοποίηση των αναδιαρθρώσεων.

Περιμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε στη συνέχεια του συνεδρίου τις τοποθετήσεις των εξαίρετων προσκεκλημένων και είμαστε βέβαιοι πως τα συμπεράσματα του συνεδρίου θα αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για την χάραξη μιας καινούργιας στρατηγικής ανάπτυξης του κλάδου της αγροδιατροφής στην περιφέρειά μας.